Imienny spis uczniów z 1926 roku ze szkół w Gołębiu, Wólce Gołębskiej, Bałtowie i Bonowie

III klasa ze szkoły powszechnej w Gołębiu w 1924, źródło zdjęcia: publikacja „Gmina Puławy owoce nad Wisłą”.

W Bibliotece Kongresu USA w Waszyngtonie zdigitalizowano księgę z życzeniami osobiście podpisanymi w 1926 roku przez Polaków. To niezwykły prezent Polaków dla Amerykanów z okazji 150. rocznicy podpisania Deklaracji Niepodległości. Księgę, złożoną aż ze 111 tomów ozdobionych rysunkami artystów II Rzeczypospolitej, w listopadzie 1926 roku wręczono w Białym Domu na ręce prezydenta USA Calvina Coolidge’a, który oryginalny prezent przekazał Bibliotece Kongresu.

Deklaracja Podziwu i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych

Po zakończeniu I wojny światowej Polska odzyskała niepodległość po 123 latach niewoli. Dzięki staraniom m.in. Ignacego Paderewskiego, USA uznały istnienie II Rzeczypospolitej za warunek pokojowego ładu w Europie i wsparły nowe państwo 200 milionami dolarów w ramach amerykańskiej akcji humanitarnej. To ogromne wsparcie finansowe przyczyniło się do utrzymania odzyskanej niepodległości i rozwoju państwa polskiego. Za ten szlachetny gest Amerykanów, Polacy postanowili podziękować i z okazji 150. rocznicy ogłoszenia amerykańskiej Deklaracji Niepodległości, naród polski wystosował Deklarację Podziwu i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych, po którą podpisało się 5,5 miliona Polaków. Podpisy zbierano między kwietniem a lipcem 1926 roku, w trakcie akcji zbierania podpisów miał miejsce przewrót majowy. Społeczeństwo II Rzeczypospolitej, wielonarodowościowe i pogrążone w politycznym chaosie, dokonało niezwykłej rzeczy, stworzyło oryginalny dokument, który został podpisany przez przedstawicieli wszystkich klas społecznych i wyznań. Na 33 tysiącach stron 111 tomowej księgi znalazły się podpisy nie tylko ważnych osobistości państwowych, jak prezydenta Ignacego Mościckiego, ale również zwykłych obywateli, urzędników oraz najmłodszych dzieci, które dopiero co nauczyły się pisać. Oryginał tej księgi, złożony w Bibliotece Kongresu USA, z biegiem lat obrósł kurzem niepamięci.

Digitalizacja Księgi Deklaracji

Dopiero w latach 90. XX wieku Księgę Deklaracji odkryli pochodzący z Polski pracownicy Biblioteki Kongresu. Pojawił się pomysł zeskanowania i udostępnienia za pomocą internetu wyjątkowych kart tego dokumentu. Początkowo zdigitalizowano 13 tomów. W 2015 roku ruszył projekt zdigitalizowania pozostałych tomów, co udało się osiągnąć dzięki staraniom Polskiej Biblioteki w Waszyngtonie. Projekt „Klasa 1926” został ukończony w 2017 roku. W Polsce powstał portal Polska 1926. Portret zbiorowy II RP, który upowszechnia Księgę Deklaracji. Każdy może wyszukać podpis swoich przodków.

Podpisy uczniów ze szkół w Gołębiu, Wólce Gołębskiej, Bałtowie i Bonowie

Strona internetowa Polska 1926. Portret zbiorowy II RP to narzędzie, dzięki któremu można znaleźć podpisy z konkretnych miejscowości, szkół i urzędów. Oryginalne podpisy złożone przez uczniów Siedmioklasowej szkoły powszechnej z Gołębia znajdują się w tomie 67 na stronach 77-78 i 79-80.

spis

Tytuł strony, pod którym znajdują się podpisy uczniów ze szkoły powszechnej w Gołębiu, Księga Deklaracji Podziwu i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych, tom 67, strona 76, źródło zdjęcia tu.

Chcąc znaleźć podpisy swoich bliskich, należy kliknąć w link:

 

Szkoła w Gołębiu w latach międzywojennych

Przed I wojną światową szkoła powszechna w Gołębiu liczyła 4 klasy, w których uczył jeden nauczyciel. Uczniowie przez 5 dni w tygodniu mieli lekcje w języku rosyjskim, tylko przez jeden dzień w tygodniu lekcje odbywały się w języku polskim. Zajęcia rozpoczynały się od odśpiewania pieśni „Boże chroń cara”. Wiele dzieci mogło uczęszczać do szkoły tylko w okresie zimowym, jesienią i wiosną pomagały w rodzinnych gospodarstwach. Dzieci przed Pierwszą Komunią Świętą uczestniczyły w zajęciach prowadzonych przez organistę. Tam uczyły się nie tylko podstawowych modlitw, pieśni i prawd wiary, ale również czytania i pisania (zwłaszcza te dzieci, które nie chodziły do szkoły powszechnej regularnie). Po Uroczystości Pierwszej Komunii Świętej, ksiądz proboszcz zapraszał dzieci na plebanię i podawał im skromny poczęstunek: kakao i białą bułkę.

W czasie I wojny światowej szkoła w Gołębiu była zamknięta, na skutek działań wojennych wysiedlono mieszkańców, a większa część wsi spłonęła. Po wojnie wznowiono naukę. Początkowo były tylko trzy klasy, potem szkoła rozrosła się do siedmiu klas (siedmioklasowy obowiązek szkolny został wprowadzony w 1922 roku). Nauka odbywała się w budynku wybudowanym na miejscu dzisiejszego Gminnego Ośrodka Kultury, w domu ostatniego dzierżawcy gołębskiego (na „Michałkach”) oraz w starej organistówce. Siedmioklasowa szkoła powszechna w Gołębiu liczyła 250 uczniów, organizowano przedstawienia teatralne, działał chór szkolny oraz zespół muzyczny.

Ze spisu wynika, że w 1926 roku poza szkołą w Gołębiu, znajdowały się Jednoklasowe szkoły powszechne w Bałtowie, Wólce Gołębskiej i Bonowie.

Bibliografia:

  1. Gmina Puławy owoce nad Wisłą, pod red. Grażyny Hołubowicz – Klizy, Góra Puławska 2013.
  2. O projekcie, [w:] Polska 1926. Projekt zbiorowy II RP, http://polska1926.pl/o_projekcie [dostęp: 19.10.2017].

Copyright by Gołąb nad Wisłą 2016
Wszystkie prawa zastrzeżone. Powielanie części lub całości artykułów, zdjęć i innych materiałów graficznych tylko za zgodą autorów strony.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *