Gołębscy strażacy, Gołąb, lata 50. XX wieku, źródło zdjęcia: http://www.spgolab.szkolnastrona.pl/index.php?p=m&idg=zt,38
Dawniej bicie dzwonów kościelnych oznaczało między innymi pożar. Drewniana zabudowa Gołębia płonęła bardzo często. 12 maja 1923 roku, dokładnie 94 lata temu, została założona Ochotnicza Straż Pożarna w Gołębiu. Mieszkańcy Gołębia wspólnie z ówczesnym proboszczem ks. Stanisławem Furmanikiem, powołali OSP.
Początki OSP w Gołębiu
Do założenia OSP w Gołębiu przyczynili się przede wszystkim: ks. Stanisław Furmanik, Stefan Kosowski, Tomasz Góra, Stanisław Olszak, Józef Szczerbetka, Józef Kruk, Jan Antoniak, Józef Zamojski, Edward Kosowski, Edward Osiak oraz wielu innych mieszkańców Gołębia.
W skład pierwszego zarządu weszli:
- Prezes – ks. Stanisław Furmanik,
- I wiceprezes i naczelnik – Stefan Kosowski,
- II wiceprezes – Tomasz Góra,
- Skarbnik – Stanisław Olszak,
- Sekretarz – Zygmunt Olszak,
- Gospodarz – Józef Szczerbetka.
Już w ciągu pierwszego roku zarząd zakupił sikawkę ręczną, czyli pompę ssąco-tłoczącą, która była umieszczana na konnym wozie żelaźniaku. Pieniądze na zakup sikawki zostały zebrane w czasie urządzanych zabaw tanecznych, część ofiarowali mieszkańcy oraz gmina w Gołębiu. Natomiast konie do wozu przy wyjeździe do pożaru lub na ćwiczenia dostarczali gospodarze gołębscy. OSP rozwijała się bardzo szybko. W pierwszym roku było 10 strażaków, rok później już 39, a trzy lata później 72. Członkowie OSP mogli bezpłatnie uczestniczyć w zabawach tanecznych organizowanych w remizie, co sprzyjało wstępowaniu do straży.
Budowa pierwszej remizy strażackiej
w 1925 roku przystąpiono do budowy pierwszej remizy strażackiej. Fundusze gromadzono z zabaw tanecznych, loterii fantowej, ofiar mieszkańców oraz z pomocy Urzędu Gminy.
Na loterię fantową składały się dary mieszkańców w postaci drobiu (kury, kaczki, gęsi i inne ptactwo domowe) oraz przedmioty domowego wyrobu. Na pierwszą loterię ks. Furmanik podarował byczka, a Urząd Gminy prosiaki. Loteria cieszyła się dużą popularnością, gdyż wszystkie losy były wygrane.
Materiały własne OSP.
Dzięki ofiarność społeczeństwa, a szczególnie strażaków, którzy w czynie społecznym przepracowali od 20 do 30 dniówek, w ciągu dwóch lat podbudowano dom strażaka.
Strażacy na tle pierwszej remizy, Gołąb, przełom lat 40-50 XX wieku, źródło zdjęcia: archiwum domowe rodziny Zamojskich.
Pierwsza remiza istniała do 1983 roku, została rozebrana i sprzedana.
Wspomnienie o ks. Stanisławie Furmaniku
Pierwszy prezes OSP, ks. Stanisław Furmanik był proboszczem parafii w Gołębiu i w pamięci mieszkańców zapisał się jako bardzo dobry kapłan.
Postać księdza Stanisława Furmanika, który przez 16 lat był dobrym pasterzem gołębskiej owczarni, zasługuje na obszerniejsze wspomnienie. Jeszcze obecnie najstarsi parafianie gołębscy z głęboką czcią wspominają swojego proboszcza. W całym jego kapłańskim życiu było widać ewangeliczne ubóstwo, ducha modlitwy, gorliwość duszpasterską i troskę o ubogich.
Dzieje rodzinnej parafii i kościoła pw. Wniebowzięcia NMP, Św. Floriana i Św. Katarzyny w Gołębiu, Diecezja lubelska, oprac. ks. Witold Stańczak, Barbara Kozak, Gołąb 1999.
Do dziś wspominają ludzie jeszcze to pamiętający, że ksiądz chodził w połatanej sutannie i w połatanych butach. Biednych nie brakowało i nikt nie wie, ilu parafianom pożyczał pieniądze, których sam wiele razy nie miał i najczęściej ich nie dostawał z powrotem. Wiedział z góry, że tak będzie, ale tym się nie zrażał. Ludzie znali jego gotowość pomagania potrzebującym. Starsi do dziś to wspominają.
Ks. Władysław Gowin TCHr, Z Wólki Gołębskiej do Chicago, Mórkowo 2005.
Do 1939 roku OSP w Gołębiu rozwijała się dynamicznie. W tym czasie wyposażono strażaków w mundury, hełmy, toporki, straż posiadała odpowiedni sprzęt potrzeby do ratowania ludzi i gospodarstw. Starano się o regularne szkolenia i podnoszenie zdolności bojowej jednostki.
OSP po wojnie
W latach 1939-45 OSP nie podejmowała żadnej działalności. Przynależność traktowano jako ochronę przed wywózką na roboty do Niemiec. Strażacy należeli do Ruchu Oporu. Po 1945 roku Stanisław Szczerbetka podjął starania o odbudowę jednostki. Po wojnie było 50 strażaków – kobiet i mężczyzn, jednak następował powolny rozkład OSP. Wielu mężczyzn znalazło się w Ludowym Wojsku Polskim. Władze komunistyczne pod groźbą więzienia, werbowały strażaków do Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej, dlatego wielu młodych ludzi odeszło ze straży. Ożywienie OSP nastąpiło dopiero w 1957 roku.
Kazimierz Zamojski w mundurze strażackim, Gołąb 1950 rok, źródło zdjęcia, archiwum domowe rodziny Zamojskich.
OSP w latach 70. i 80. XX wieku
W latach 60. XX wieku działalność OSP była osłabiona wewnętrznymi konfliktami między członkami zarządu. Dopiero w 1971 roku wybrano nowe władze i postanowiono wybudować nowy dom strażaka. Na zebraniu w 1971 roku powołano Kobiecy Zespół Artystyczny „Samarytanek”. Postanowiono rozwinąć działalność kulturalną, zorganizować stałe kino, organizować imprezy środowiskowe, państwowe. Powołano „Społeczny Komitet Budowy Domu Strażaka”. Budowę nowej remizy rozpoczęto w 1973 roku, a ukończono w 1983 roku, jako uhonorowanie 60-lecia społecznej działalności OSP w Gołębiu. w 1980 roku OSP rozpoczęła współpracę z młodzieżą harcerską ze szkoły podstawowej w Gołębiu. W 1982 roku straż została wyposażona w samochód bojowy.
Legitymacja członkowska OSP Jana Capały, źródło: materiały własne OSP w Gołębiu.
Zespół Pieśni i Tańca przy OSP
Zespół został założony przez Zofię Plich z Gołębia i należał do czołowych zespołów artystycznych na terenie Gminy Puławy.
Fotografie z występów Zespołu Pieśni i Tańca przy OSP, źródło zdjęć: materiały własne OSP.
Od 94 lat Ochotnicza Straż Pożarna działa w Gołębiu.
OSP Gołąb, 2014 rok, źródło zdjęcia: materiały własne OSP.
Opracowanie: Małgorzata Daniłko
Bibliografia:
- Ks. Władysław Gowin TCHr, Z Wólki Gołębskiej do Chicago, Mórkowo 2005.
- Dzieje rodzinnej parafii i kościoła pw. Wniebowzięcia NMP, Św. Floriana i Św. Katarzyny w Gołębiu, Diecezja lubelska, oprac. ks. Witold Stańczak, Barbara Kozak, Gołąb 1999.
- Kazimierz Zamojski, Drewniany karabin, fragment relacji świadka historii [WIDEO], Biblioteka Multimedialna Teatr NN, http://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/dlibra/docmetadata?id=93686&from=publication [dostęp: 13.05.2017].
- Materiały własne OSP w Gołębiu.